Of dit de waarheid is laat ik even in het midden. Iedereen mag geloven wat hij wil en ik geloof alles wat op internet staat. Het leek mij leuk om vanuit piano-technisch oogpunt de theorie te vertalen naar de piano.

Wat wordt er geloofd?

Ik ben er wat dieper ingedoken en ben meerdere rekenmethodes tegen gekomen die er voor zorgen dat je op 432Hz uit kan komen. Ik kan er zelf ook wel een aantal verzinnen denk ik, maar een mooie was bijvoorbeeld deze: De frequentie van je hartchakra is 136.10 Hz* Die frequentie komt het dichtst bij een C# en als je daar theoretisch de A frequentie bij zoekt kom je op 432Hz.

*Ik kan helaas nergens bronnen of metingen vinden dus als je op mijn blog bent gekomen voor antwoorden, dan zit je verkeerd.

We gaan er dan maar even blind vanuit dat het waar is. Wat betekent dit voor de “vertaling” naar de piano?

De pianostemming

Om eerst de stemming van een piano te snappen moet ik het één ander uitleggen. We beginnen eerst met de theorie in het geval van een perfecte situatie.

Een toon bestaat uit een grondtoon en vele boventonen. Deze boventonen zijn veelvouden van de grondtoon. We nemen bijvoorbeeld een grondtoon van 65Hz De eerste boventoon is een octaaf hoger namelijk 130Hz. De tweede boventoon heeft een andere interval en komt uit op 195Hz (een kwint hoger) en dit gaat zo nog even door.

De pianostemmer stemt de piano op boventonen. Een octaaf die perfect gestemd is op een piano heeft geen zwevingen en is een verdubbeling van het aantal Hz. Ook de stapjes tussen de octaven worden netjes verdeeld tussen de octaven, zodat er in iedere toonsoort gemusiceerd kan worden.

Maar nu de praktijk..

Een piano is een compromis. Dat wil zeggen dat de snaren zijn eigenlijk te kort en te dik zijn voor de toon die ze moeten maken. Daardoor zijn de boventonen van de snaren niet harmonisch en wijken daardoor af.

Om het voorbeeld te nemen van hierboven:

Als de grondtoon 65Hz is, ligt de eerste boventoon (afhankelijk van de dikte van de snaar) ergens tussen de 130 en 131Hz. Hoe verder de boventonen gaan hoe meer de frequentie ervan afwijkt. De pianostemmer stemt de piano netjes met het oor of apparaat op de afwijkende boventonen. Hier heb je tijdens het spelen op de piano dus geen last van. De piano is mooi gestemd op zijn eigen boventonen reeks. Je kan hier pas last van hebben als je samen speelt met een rein instrument die deze afwijking niet heeft.

Als vuistregel geldt hoe groter de piano of vleugel hoe harmonischer deze gestemd kan worden. Als de piano of vleugel kleiner is, wijken de boventonen verder af en wordt hij meer inharmonisch.

Nu even terug naar de frequentie van onze “hartchakra”, deze is 136.10 Hz. Als deze frequentie de C# is dan betekent dat dus dat 432Hz alleen in theorie uitkomt op de A. Als je het omdraait en de A netjes op 432Hz stemt. Dan komt de C# nooit uit op 136,10Hz.

Het is dus een beter idee om de piano te stemmen op C# 136.10Hz en de rest van de piano daar op aan te passen! Wij willen natuurlijk wel op de frequentie van onze hartchakra blijven!

Een betere optie…

Er is alleen nog een probleem waar de pianostemmer rekening mee moet houden; de piano is ontworpen voor ∼440Hz. Bij de snaarberekening van piano’s (en instrumenten in het algemeen) wordt er gekeken welke lengte en dikte het mooiste klinkt bij een bepaalde toonhoogte. Dit betekent dus dat als de piano lager wordt gestemd de besnaring niet meer optimaal functioneert in zijn toonsoort.

Met andere woorden; Een piano die wordt gestemd op 432Hz  136,10Hz zou eigenlijk ook een nieuwe snaarberekening en besnaring verdienen voor deze toonsoort.

Een nog betere optie!

Nog een probleempje…. Ieder stuk wat ik wil spelen bestaat uit meerdere noten. Dat betekend dat ik heel veel frequenties ga horen die niks met 136.10Hz te maken hebben. Erger nog, het zijn zelfs geen harmonische boventoonreeksen van deze frequentie, want wij hebben zojuist geleerd dat de boventonen van een piano inharmonisch zijn.

De beste optie is dus om voortaan alleen nog maar composities te spelen die enkel bestaan uit de noot C# (136,10Hz) 

Iedere andere noot op de piano is namelijk niet in lijn met onze natuurlijke grondtoon oftewel  Hartchakra. Sterker nog. Ik lees op sites dat andere frequenties ons agressief maken! En dat andere frequenties zelfs geïntroduceerd zijn door de overheid die ons bewust in een comateuze toestand houden!!

-Help!-

Er is nog 1 probleem….

Als ik een compositie speel met slecht 1 noot dan mag ik die noot maar op 1 manier aanslaan. Hoe harder je een toon aanslaat hoe verder de grondtoon namelijk vervormd (verhoogt). Dat komt omdat de snaren bij aanslag eerst een aantal grotere uitslagen maken en dan langzaam op hun eigen (gestemde) frequentie door blijven trillen.

Natuurkunde leert ons dus eigenlijk dat de piano geen instrument is om te laten trillen op 432Hz. Een toongenerator, synthesizer en andere niet-akoestische instrumenten liggen meer voor de hand.

Leuke blog, maar ik wil toch graag mijn piano op 432Hz gestemd hebben.

Dat is geen probleem en dat kom ik graag voor u doen, maar er zijn wel een paar kleine bijzaken waar ik u graag op wijs. De piano van 440Hz naar 432Hz is niet te doen met 1 stembeurt. Ik zal hem eerst grof op toon moeten zetten en daarna fijn afstemmen. Dit kost extra tijd en u moet daarom rekenen op een dubbel stemtarief. Vervolgens zal de piano even moeten wennen aan de nieuwe lagere trekkracht van de snaren. Een vervolg stembeurt na 3 a 4 weken zal nodig zijn om de piano weer stabiel te krijgen. Na ongeveer 2 maanden kom ik hem op uw verzoek weer optrekken naar 440Hz omdat u erachter bent gekomen dat meespelen met cd’s, radio, youtube en andere instrumenten onmogelijk is geworden. Ook hierbij is een dubbele stembeurt en vervolgafspraak na een aantal weken geen overbodige luxe.